Voor de zomervakantie werd mij het boek PIEK aangeraden. Vol verwachting heb ik het boek gekocht en op mijn tsundoku gelegd met de belofte deze echt te lezen. Deze keer heb ik woord gehouden en het boek, en andere boeken gelezen, dankzij het slechte weer.
Piek begint met uitleg dat sommige mensen zo goed zijn in hun vak dat andere tegen hun opkijken. Denk maar aan die ene voetballer, schaker, tekenaar e.d. In Piek wordt uitgelegd dat deze mensen eigenlijk geen wonderkinderen of exceptioneel uitzonderlijk zijn, maar dat zij gewoon kei hard hebben gewerkt om te komen waar ze willen komen. In PIEK wordt uitgelegd dat iedereen dit kan, mits ze doelbewust gaan trainen.
Doel bewuste training wordt door een aantal punten gekenmerkt:
- “ Doelbewuste training ontwikkelt vaardigheden waarover anderen al beschikken en waarvoor effectieve trainingstechnieken bestaan.
- Doelbewuste training vindt plaats buiten iemands comfortzone en vereist dat de persoon in kwestie probeert om net iets boven zijn huidige vermogen te presteren.
- Doelbewuste training gaat uit van duidelijk gedefinieerde doelstellingen en draait om het verbeteren van een bepaalde aspect van beoogde prestatie en niet om een vage algemene verbetering.
- Doelbewuste training is doel- bewust; dat betekent dat zij iemands volle aandacht en bewuste inspanning vergt.
- Commentaar op en bijstelling van de training als reactie op dat commentaar vormen een essentieel kenmerk van doelbewuste training.
- Doelbewuste training leidt tot de ontwikkeling van effectieve mentale voorstelling en is daar op haar beurt weer van afhankelijk.
- Doelbewuste training betekent vrijwel altijd het verwerven van nieuwe vaardigheden of het corrigeren van eerder verworven vaardigheden door specifieke aspecten daarvan te verbeteren; mettertijd zal die stapsgewijze verbetering leiden tot excellente prestaties.” (p.124, 125 en 126)
Het boek zegt dat iedereen tot excellente prestaties kan komen als deze individu maar een persoonlijk, doelgericht en geconcentreerd oefent, een op het individu gericht verbeter programma heeft en met de juiste persoon die het individu door middel van feedback naar een hoger plan brengt door de individu af en toe uit zijn comfortzone te halen.
In PIEK wordt aangegeven dat bij een onderzoek naar effectiviteit van bijscholing bij artsen een aantal interventies erg effectief bleken te zijn zoals:
- rollenspel
- discussiegroepen
- het oplossen van problemen
- praktische training
Het minst effectief waren de activiteiten die erop neerkomen dat er geluisterd moet worden naar een persoon. Dan krab je jezelf toch maar weer eens achter de oren als je uitleg geeft in de klas of als je een hele studiedag moet luisteren naar anderen.
Veel wat ik in dit boek heb gelezen heeft m.i. ook een overeenkomsten met het onderwijs, ondanks dat er in PIEK wordt aangegeven dat het in het onderwijs eigenlijk, nog, niet werkt.
- Als ik lees dat het individu het beste leert als er een individueel op maat gemaakt programma is, doet dit me denken aan gepersonaliseerd onderwijs;
- Dat het individu zijn doel makkelijker haalt wanneer er een motivatie is, denk ik aan de Self-determination theorie ;
- Dat het individu zijn zwakkere punten beter kan maken door direct en gerichte feedback. Dit is m.i. precies het zelfde wat men in het onderwijs probeert te doen, met name wanneer er formatieve toetsing plaats vindt. Ook zijn er meer onderzoeken over feedback geschreven onder te lezen in dit, dit en dit artikel en ik had er nog meer links bij kunnen zetten.
- Wanneer het individu zich 100% moet concentreren tijdens zijn training en dat het beter is om een korte periode 100% te concentreren i.p.v. langere tijd 70%, zie ik wel een punt waar het onderwijs zich kan verbeteren. Zeker met het huidige telefoongebruik van de leerlingen. Hier kan het onderwijs samen met ouders nog wel de leerling in gaan opvoeden.
- In Piek wordt aangegeven dat je mensen om je heen moet verzamelen die je aanmoedigen, steunen en uitdagen tijdens de training. In het onderwijs hebben de leerlingen ouders en vrienden nodig om hun lesprogramma goed te doorlopen. Zonder steun van ouders en vrienden is het een stuk moeilijker om een diploma te halen. Gelukkig zijn er steeds meer scholen van bewust en zetten ze in op ouderbetrokkenheid.
- Na de vorige twee punten geeft het boek PIEK nog een punt aan waarom ouders belangrijk zijn. Ouders helpen hun kinderen routine opbouwen en sporen kinderen aan tot oefenen. In het onderwijs zijn ouders ook onmisbaar.
- In Piek wordt aangegeven dat groeps- en teamactiviteiten juist de manieren zijn om gelijk gestemde te vinden die gemotiveerd zijn. Als docent heb je klassen vol gelijk gestemde (leerlingen), doe hier je voordeel mee. Laat ze samen werken. Met gelijk gestemde samen werken betekent niet da de gelijk gestemde ook op het zelfde niveau werken. Sterker nog er wordt steeds meer aangegeven dat wanneer de verschillende niveaus door elkaar zitten het hogere niveau de lagere niveaus mee omhoog trekken in niveaus. Raar dat er dan nog steeds aparte VMBO Basis, kader GL/TL, havo en VWO groepen/ klassen zijn.
- In PIEK wordt aangegeven dat het trainingsprogramma zo opgebouwd is, dat het individu een in een aantal stappen oefent en herhaalt zodat de vaardigheden zich eigen is gemaakt om door te gaan naar het volgende onderdeel. Dit deed me erg denken aan het boek Ten steps to complex learning.
Waar het boek ook aandacht aan besteed is, dat er complimenten uitgedeeld dienen te worden. Dit gebeurt vaak onbewust niet goed. “ hij heeft geen wiskunde knobbel” mijn dochter is niet goed in sporten” en ga zo maar door. Deze Self-fulfilling prophecy moet door iedereen, docent, trainer of ouder, m.i. altijd positief worden ingezet i.p.v. negatief, wat helaas toch vaak gebeurt. In PIEK wordt er ook gezegd iedereen hetgeen wat hij/zij wilt doen erg goed kan doen mits je er voor wilt trainen. Zo is het ook in het onderwijs. Iedereen kan Engels leren, alleen iedereen doet het op zijn eigen manier en tempo, maar iedereen kan het.
Al met al is het boek PIEK een herkenning voor mij en is m.i. doelbewuste training redelijk toepasbaar in het onderwijs.
Het enige wat ik niet fijn vond tijdens het lezen van het boek PIEK waren de vele, maar dan ook echt vele, voorbeelden van situaties die de schrijvers hebben meegemaakt. Het waren voor mij teveel situaties. Indien er maar een enkele situatie goed beschreven zou zijn dan kon het boek zeker voor de helft dunnen zijn.
Het volgende boek dat mij werd aangeraden is The battle hymn of the tiger teachers ik ben nu al erg benieuwd.